W najprostszych słowach: zodiak to pas nieba, którym w ciągu roku pozornie wędruje Słońce, widziane z Ziemi. Ten pas został podzielony na dwanaście równych części, a każda z nich odpowiada jednej konstelacji – grupie gwiazd tworzących charakterystyczny kształt.

Kiedy mówimy, że ktoś „urodził się w Lwie” lub „jest Wagą”, oznacza to, że w dniu jego urodzin Słońce znajdowało się w tym fragmencie nieba, w którym widoczna była dana konstelacja.

Ten podział nie jest przypadkowy – od tysięcy lat był wykorzystywany do obserwacji zmian pór roku, planowania upraw, a później także do tworzenia systemów wierzeń, które łączyły ruchy ciał niebieskich z życiem człowieka.

Historia zodiaku zaczyna się około 2 500 lat temu w starożytnym Babilonie (dzisiejszy Irak). Babilończycy byli znakomitymi astronomami. Dzielili ekliptykę – czyli drogę, którą w ciągu roku przebywa Słońce – na dwanaście równych części. Każda z nich odpowiadała mniej więcej jednemu miesiącowi i otrzymała nazwę konstelacji, która znajdowała się w tym fragmencie nieba.

Co ciekawe, Babilończycy mieli pierwotnie 18 konstelacji w swoim systemie, ale z czasem ustalili 12, aby dopasować je do kalendarza księżycowego. W ten sposób powstał pierwszy znany zodiak, który łączył astronomię (obserwacje i pomiary) z astrologią (interpretacje znaczeń).

Babiloński system nie pozostał długo w jednym miejscu. Przez handel, podboje i wymianę kulturową dotarł do Egiptu, gdzie połączono go z obserwacjami nieba nad Nilem. Egipcjanie również mieli swoje symbole i wierzenia związane z gwiazdami, a zodiak stał się częścią ich kalendarza oraz świątynnych dekoracji.

Później wiedza ta trafiła do Greków. To oni nadali znakom zodiaku nazwy i mity, które znamy do dziś – od bohaterskiego Barana, po mistyczne Ryby. Dla Greków gwiazdy były nie tylko punktami na niebie, ale też opowieściami – każdy gwiazdozbiór miał swoją legendę, często powiązaną z bogami olimpijskimi.

W okresie hellenistycznym, około III–II w. p.n.e., astrologia grecka rozwinęła się w system, który przetrwał praktycznie w niezmienionej formie do dzisiaj.

W starożytności astronomia i astrologia były ze sobą nierozerwalnie związane. Uczeni obserwowali ruchy planet, fazy Księżyca i położenie Słońca nie tylko po to, by przewidzieć wschody i zachody, ale także by interpretować wpływ tych zjawisk na życie na Ziemi.

Dopiero w późniejszych wiekach nauka oddzieliła się od wierzeń. Astronomia stała się dziedziną badającą Wszechświat w oparciu o dowody, a astrologia pozostała systemem interpretacji opartym na tradycji i symbolice. Mimo to, obie dziedziny wciąż korzystają z tych samych nazw konstelacji i podziału zodiakalnego.

Dziś znaki zodiaku to przede wszystkim element kultury popularnej. Są w horoskopach, na plakatach, w tatuażach, a także w modzie i biżuterii. Nie trzeba wierzyć w astrologię, żeby docenić ich estetykę czy historię.

Choć od czasów Babilonu minęły tysiące lat, idea 12 znaków zodiaku pozostała praktycznie taka sama. To fascynujący przykład tego, jak starożytne obserwacje nieba mogą przetrwać do dziś – wciąż inspirując ludzi na całym świecie.